Veel mensen weten dat ons lichaam in staat is om stoffen aan te maken die ons een fijn gevoel geven en maken dat wij ‘geluk’ kunnen ervaren. We weten er dan meestal 4 op te noemen: serotonine, dopamine, oxytocine en endorfine. Wat jij waarschijnlijk niet wist, is dat er nog een 5e aan kan worden toegevoegd. In deze blog licht ik het tipje van de sluier daarover!
Laten we eerst eens kijken naar de 4 meest genoemde stoffen die maken dat wij gevoelens van ‘geluk’ kunnen ervaren:
Serotonine: omdat serotonine invloed heeft op ons humeur en ons emotioneel welzijn wordt deze stof ook wel het “gelukshormoon” . Serotonine regelt onze stemming, speelt een rol bij angst en depressie, is betrokken bij onze eetlust en onze slaap (vooral ook bij het ontwaken). Serotonine wordt aangemaakt uit het aminozuur tryptofaan, dat we uit onze voeding halen. Verder kunnen lichaamsbeweging, zonlicht en sociale interactie de aanmaak van serotonine bevorderen.
Dopamine: Dopamine staat bekend als het “beloningshormoon” omdat het vrijkomt wanneer we iets plezierigs ervaren. Het speelt een cruciale rol bij motivatie, genot, beloning en aandacht. Dopamine wordt geactiveerd door verschillende activiteiten, zoals eten van lekker voedsel, het behalen van doelen, het ontvangen van erkenning of het ervaren van liefde en genegenheid. Het stimuleren van dopamine kan ons een gevoel van voldoening en tevredenheid geven.
Oxytocine: Oxytocine wordt vaak het “knuffelhormoon” of “liefdeshormoon” genoemd. Het komt vrij bij fysiek contact, genegenheid, intimiteit en sociale verbinding. Oxytocine speelt een rol bij het bevorderen van vertrouwen, binding, empathie en het verminderen van angst. Het kan vrijkomen tijdens knuffelen, handen vasthouden, strelen, tijd doorbrengen met geliefden en zelfs bij het aaien van huisdieren.
Endorfine: Endorfine is een hormoon dat wordt geassocieerd met pijnverlichting en het gevoel van welzijn. Het fungeert als een natuurlijke pijnstiller en wordt vaak vrijgegeven tijdens intensieve lichamelijke activiteiten of op momenten van stress. Endorfine kan ons een gevoel van euforie en plezier geven, en het helpt bij het verminderen van pijn en het stimuleren van een algemeen gevoel van welzijn.
Cannabisreceptoren in ons lichaam
Wie weleens een jointje heeft gerookt, kent waarschijnlijk wel dat heerlijk tintelende gevoel dat je krijgt. Je bent warm, je hart opent en je hebt het gevoel innig verbonden te zijn met alles om je heen. Dit is een heel belangrijk effect dat cannabis ons geeft. Heb je je weleens afgevraagd, hoe dit gevoel tot stand komt? In de jaren 1960 was het precies deze vraag die maakte wat professor Mechoulam aanzette tot zijn onderzoek naar cannabis.
Ze ontdekten dat de membranen van de cellen in ons lichaam specifieke moleculen hebben waar stoffen uit cannabis (de ‘cannabinoïden’) zich aan kunnen binden als een sleutel in een slot. Om die reden zijn deze moleculen (je noemt dit ‘receptoren’) vernoemd naar cannabis: cannabinoïde bindende receptoren (CB-receptoren). Ze ontdekten twee van dit type receptoren en hebben deze simpelweg de CB1- en CB2 receptor genoemd.
THC (het stofje dat je high maakt wanneer je THC-rijke cannabis gebruikt) bindt zich aan de CB1 receptor en veroorzaakt dan -onder andere!- een gevoel van gelukzaligheid. Onderzoekers vroegen zich echter af hoe het kwam dat ons lichaam gemaakt lijkt te zijn voor cannabis?
Anandamide: ons lichaamseigen high!
Wat ze ontdekten was dat wij mensen zélf stoffen aanmaken die zich ook kunnen binden aan onze CB-receptoren. En gezien cannabisonderzoek tot de ontdekking van deze receptoren heeft geleid, zijn ook de lichaamseigen stoffen naar cannabis vernoemd: endocannabinoïden.
De stof die zich kan binden aan de CB1 receptor draagt de wetenschappelijke naam: N-arachidonoylethanolamide (afgekort tot AEA). Deze naam verwijst vooral naar de eigenschappen van de stóf… maar dat is natuurlijk helemaal niet sexy…
Een van de onderzoekers uit het team van professor Mechoulam, William Anthony Devane (‘Bill’) was gefascineerd door Oosterse mystiek en filosofie. Bill vond het woord ‘Ananda’ , Sanskriet voor gelukzaligheid (‘bliss’), perfect passen bij deze lichaamseigen stof. Het achtervoegsel ‘amide’ werd aan dit woord vastgemaakt, daarmee verwijzend naar de functionele eigenschappen van de stof, en zo werd het ‘Anandamide’.
Het endocannabinoïdesysteem
De ontdekking van anandamide heeft veel stof doen opwaaien! Het opende de deur naar een beter begrip van hoe ons lichaam functioneert en hoe we endocannabinoïdesysteem werkt en de mogelijke therapeutische toepassingen ervan.
Sinds de ontdekking van anandamide hebben onderzoekers nog andere endocannabinoïden geïdentificeerd en de complexe rol ervan in het lichaam bestudeerd. Het begrijpen van deze lichaamseigen cannabinoïden kan leiden tot nieuwe inzichten in het functioneren van ons zenuwstelsel, onze stemming en ons algemene welzijn.
Dankzij het werk van Mechoulam en zijn team weten we nu dat anandamide, als ons lichaamseigen “bliss molecule”, een belangrijke rol speelt bij het ervaren van geluk en welzijn. Deze ontdekking heeft ons begrip van de menselijke fysiologie verrijkt en opent deuren naar nieuwe mogelijkheden voor de ontwikkeling van behandelingen en therapieën die gericht zijn op ons endocannabinoïdesysteem.
Is THC een lichaamseigen stof?
Het korte antwoord hierop is nee: THC (of eender welke andere cannabinoïde ) is geen lichaamseigen stof. Wel is het zo, dat THC dus aansluit op CB-receptoren in ons lichaam en daarmee het effect van ons lichaamseigen anandamide nabootst.