Medicijnen. We kunnen ze bijna niet meer wegdenken uit ons ‘moderne westerse leven’. Maar wist je dat er zoiets bestaat als een tekort aan voedingsstoffen (‘nutriënten’) door gebruik van medicatie? In het Engels wordt dat heel mooi een ‘drug induced nutrient depletion’ genoemd. In deze blog zoom ik daar wat dieper op in.
Zelf sta ik er altijd een beetje dubbel in als het gaat om medicijngebruik. Enerzijds ben ik uiteraard enorm dankbaar dat ze bestaan, zeker in acute situaties. Voor mensen die chronisch ziek zijn zie ik dat medicatie vaak een een ware uitkomst is. Het is een (snelle en praktische) oplossing voor het bestrijden van een vervelend symptoom, of meerdere vervelende symptomen, waardoor de kwaliteit van leven aanzienlijk kan worden verbeterd. En dat is natuurlijk hartstikke fijn. En, eerlijk is eerlijk, er zijn momenten (al zijn die er zelden) dat ik ook echt een pijnstiller heb gebruikt om een snel en doeltreffend effect te hebben.
Het ding is echter, dat veel mensen helemaal geen zin hebben om op zoek te gaan naar de werkelijke oorzaak van hun symptomen. Laat staan dat ze hun levensstijl drastisch zouden willen aan te passen. Met CBD (en andere cannabinoiden) is er nog een andere bijkomstigheid: wat voor de een heel goed werkt, is minder effectief voor de ander. En wat op dit moment, nu bij jou goed werkt, kan over een jaar weer helemaal anders zijn. Je lichaam is immers continue in transitie en ook kan je levenssituatie volledig zijn veranderd, waardoor je behoefte ook verandert. En dat is best lastig, om dat allemaal zelf uit te moeten vogelen. Anders dan dat je op een briefje meekrijgt wat je wanneer moet nemen, en hoeveel, is het bij CBD vaak een kwestie van trial & error.
Medicatie is dus voor veel mensen een uitkomst. Het is praktisch, snel en duidelijk: je weet wat je moet nemen en wanneer. De keerzijde van de medaille is echter, dat het gebruik van medicatie niet zelden kan leiden tot andere of zelfs ergere gezondheidsklachten.
Eenmaal in je lichaam, werken medicijnen heel doelgericht. Ze drukken als het ware op bepaalde knoppen waardoor bijvoorbeeld een enzym wordt geremd, wat weer als gevolg heeft dat een bepaalde lichaamseigen stof in meer of juist mindere mate wordt aangemaakt/omgezet of afgebroken. Deze ene actie kan ontzettend veel gevolgen hebben. Symptoombestrijding mag dan het doel zijn, helaas zorgen medicijnen er ook vaak voor dat er tekorten aan voedingsstoffen in je lichaam ontstaan.
Omdat hier vaak vragen over binnen komen, heb ik een overzicht gemaakt van enkele veelgebruikte farmacologische stoffen die tekorten aan nutriënten kunnen veroorzaken:
- Protonpompremmers (zoals omeprazol, esomeprazol): dit zijn geneesmiddelen die worden ingezet om maagzuur te verminderen, en worden vaak voorgeschreven voor gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) en maagzweren. Ze kunnen echter de absorptie van calcium, magnesium en vitamine B12 verminderen, wat kan leiden tot een tekort.
- Corticosteroïden (zoals prednison, dexamethason): vaak gebruikt om ontstekingen te verminderen en voorgeschreven voor aandoeningen zoals astma, reumatoïde artritis en inflammatoire darmziekten. Langdurig gebruik van corticosteroïden kan leiden tot tekorten aan calcium, vitamine D en kalium.
- Laxeermiddelen (zoals lactulose, magnesiumhydroxide): deze medicijnen worden gebruikt om constipatie te verlichten. Langdurig of overmatig gebruik kan leiden tot tekorten aan elektrolyten zoals kalium, magnesium en fosfaat.
- Diuretica (zoals furosemide, hydrochloorthiazide): vaak voorgeschreven bij hoge bloeddruk en hartfalen. Ze kunnen ook leiden tot tekorten aan kalium, magnesium en natrium.
- Metformine: Dit medicijn wordt gebruikt voor de behandeling van type 2 diabetes. Langdurig gebruik van metformine kan leiden tot een tekort aan vitamine B12.
- Cholesterolverlagende medicijnen (zoals statines, ezetimibe): deze medicijnen worden gebruikt om het cholesterolgehalte te verlagen, maar kunnen tevens de opname van co-enzym Q10 verminderen, wat kan leiden tot een tekort aan deze belangrijke antioxidant.
- Anticonvulsiva (zoals fenobarbital, fenytoïne): dit zijn middelen om epilepsie te behandelen. Ze kunnen de absorptie van vitamine D verminderen, waardoor er tekorten kunnen ontstaan aan deze vitamine.
Een tekort aan nutriënten, of liever een verminderde mogelijkheid tot het opnemen van nutriënten, mag niet worden onderschat. Het kan leiden tot tal van andere symptomen, waar vervolgens vaak wéér medicijnen voor worden voorgeschreven. Deze hebben mogelijk óók weer tot gevolg dat je lichaam bepaalde nutriënten minder goed kan opnemen, en zo verder en zo verder.
Want dat is dus wat er gebeurt: een tekort aan een bepaald nutriënt kan ervoor zorgen dat je bijvoorbeeld minder energie hebt (oa vit B12 tekort), je immuniteit vermindert (bijv door tekort aan zink), je meer risico loopt op hart- en vaatziekten (zoals door tekort aan co-enzym Q10), je -onverklaarbare!?- krampen krijgt (oa door tekort aan magnesium), etc etc
De lijst is echter (helaas) nog veel langer dan dit. Wil je de volledige lijst van me ontvangen? Stuur me dan even een mailtje. Je ontvangt dan een volledig overzicht met tevens de gevolgen van tekorten aan de verschillende voedingsstoffen.
Let wel goed op!
Natuurlijk is enige nuance hier wel te pas: lang niet iedereen die deze medicijnen gebruikt zal een tekort aan nutriënten ontwikkelen. De mate en ernst van de tekorten kan variëren van mens tot mens. Veel is afhankelijk van de dosering, duur van het gebruik en de individuele behoeften en levensomstandigheden van de patiënt/gebruiker.
Wanneer mensen bij mij komen voor informatie, is medicijn gebruik vaak een van de eerste zaken waar ik naar kijk. Wat geeft je lichaam aan? Wat heeft het nodig?? CBD en andere cannabinoiden kunnen enorm veel voor je betekenen, er zijn echter nog veel meer zaken waar je op kunt letten om jouw lichaamseigen cannabinoide systeem te ondersteunen en daarmee je algehele gezondheid te verbeteren. Het laatste wat je naar mijn idee namelijk wilt, is de oorzaak van je symptomen ‘verstoppen’ door CBD te gebruiken. Je doel is dan bereikt maar in feite pas je de CBD op eenzelfde manier toe als medicatie: symptomen bestrijden, niet de oorzaak wegnemen. In een andere blog zal ik daar ook eens wat meer uitgebreid over schrijven.
En wat medicijn gebruik betreft: gelukkig is er de laatste jaren steeds meer inzicht in en begrip voor een mogelijk door medicijnen veroorzaakt tekort aan / verminderde opname mogelijkheid van nutriënten. Maak je je hier zorgen over, maak dit dan bespreekbaar met je arts en/of apotheker.