Wanneer ik ook met vrienden uit andere landen spreek over ons Nederlands cannabisbeleid, krijg ik veel ongeloof en opgetrokken wenkbrauwen. Nederland was immers het eerste land ter wereld (en ik bedoel hiermee, nadat er vanaf de jaren 1920-1960 een internationaal verbod op cannabis kwam) dat een liberale houding ontwikkelde ten opzichte van cannabis. Met onze hoofdstad Amsterdam, het Walhalla voor menige stoner, als voorbeeld van hoe legalisering eruit zou kunnen zien: coffeeshops die wiet mogen verkopen en mensen die thuis ‘legaal’ wiet kweken. Legaal? Nee, fout. Legaal is het zeker niet. We houden er in ons landje een nogal hypocriete, zelfs schizofrene houding ten opzichte van cannabis op na. Laat me je vertellen waarom:
We hebben dus een ‘gedoogbeleid’, wat het voor coffeeshops mogelijk maakt om wiet/hasj te mogen verkopen. Echter, een coffeeshop mag op elk gegeven moment een maximale voorraad van 500 gram wiet/hasj kunnen hebben. Heb je een beetje een goed draaiende zaak, dan is deze voorraad binnen een paar dagen (uur?) verkocht. Wiet en hasj zijn echter producten die je niet eventjes snel bij kunt maken. Je hebt een goede installatie nodig om je wietplanten te groeien, na 3 maanden ongeveer kun je gaan oogsten en vervolgens moeten de bloemen nog worden verwerkt (tot hasj of ‘wiet’), gedroogd, gewogen en verpakt. Als coffeeshop ondernemer kan ik me zo voorstellen dat je dit hele proces een beetje efficiënt wilt maken en tegelijkertijd de productiekosten zo laag mogelijk wilt houden. Zo kun je jouw klanten een goede prijs/kwaliteit bieden en tevens zorgen voor permanentie, oftewel: de voorraad moet steeds goed aangevuld zijn. Van een beetje wietplantage komt veel meer dan 500 gram. Er is dus een goede plek nodig om voorraden ergens buiten de coffeeshop op te slaan om de klanten dagelijks te kunnen blijven bedienen.
Het verkopen mag dan gedoogd zijn, het telen van de plant waarvan de verkoop wordt gedoogd, is verboden. En het opzetten van een kweekfaciliteit kost tijd (naast alle risico’s die je moet nemen) en kost geld. Alle apparatuur (voor irrigatiesysteem, ventilatie, verlichting, isolatie, enz.) en de clones (stekjes rechtstreeks van een cannabis moederplant genomen) vormen samen een klein fortuin dat je pas na laten we zeggen 2-3 oogsten echt lekker terugverdient. Behalve dat het een illegale activiteit is, loop je ook het risico je hele investering te verliezen als je plantage door de autoriteiten wordt ontdekt. En dit gebeurt vrij vaak, waardoor het voor kleinere telers bijna onmogelijk is om overeind te blijven. Dit biedt vervolgens de perfecte gelegenheid voor grotere, vaak criminele organisaties om een deel van de toeleveringsketen over te nemen. En als jij of je handelspartner het niet kunnen laten groeien, waar moet je voorraad dan vandaan komen?
Het gedoogbeleid is dus een voor- en achterdeur beleid!
Een voor- en achterdeur beleid dus. En hetzelfde geldt voor CBD.. maar daar kom ik later op terug. Vanwege dit voor- en achterdeur besloot de Nederlandse overheid een experiment te starten; het ‘Wietexperiment’. Zo wordt de hele productieketen, van teler tot consument, gereguleerd. Klinkt best interessant, toch? Echter, er doen maar weinig steden mee aan dit experiment. En er zijn maar een paar telers die de coffeeshops in die steden moeten (/mogen) bevoorraden. De kwekers mogen maar een beperkte hoeveelheid wiet kweken (lees: minder variaties wiet dan dat coffeeshop consumenten nu gewend zijn) en coffeeshops mogen geen hasj meer verkopen.
Dus terwijl de achterdeur dicht lijkt te zijn getimmerd, staat deze nog altijd op een kier…
Maar, die 5 planten thuis telen.. dat is toch wel legaal??
Hier ga ik je meteen even uit de droom helpen: dat er oogluikend wordt toegestaan dat je hennep (of THC-rijke cannabis?) mag kweken op je balkon of in je tuin, betekent nog niet dat het ook daadwerkelijk legaal is. Als je 5 cannabis planten (of dat nu vezelhennep is of THC-rijke wiet, het ‘hennep-team’ van onze politie scheert alles doodleuk over een kam), krijg je -bij constatering- in principe geen boete of strafblad. En ik zeg in principe, want de praktijk wijst toch heel iets anders uit (later schrijf ik hier een stukje over). Cannabis is dus NIET (volledig) legaal in Nederland. Een agent kan nog steeds bij je thuis komen en al je planten wegnemen.
Denk nu niet dat je het gedoogbeleid kunt omzeilen door industriële hennep te gaan telen. Dit werd al een keer geprobeerd door het CBD-project, in 2016. De mensen achter dit project stuurden industriële hennepzaden (van het Finola-ras) naar je huis, samen met een kopie licentie en een brief aan de lokale autoriteiten. Maar om hennep te kunnen telen, moet je kunnen bewijzen dat je uitsluitend voor de productie van vezels gaat telen. En je moet melding maken bij de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) of een ‘uitzondering op de Opiumwet’ aanvragen, bijvoorbeeld voor wetenschappelijke doeleinden.
Leuk weetje: medicinale werking cannabis ontdekt in de coffeeshop 🙂
Ja, ja, dit is (voor een heel groot deel) echt waar: nog voordat er een medicinaal cannabis programma was in ons land waren het de Nederlandse coffeeshops die de patiënten bedienden. Niet dat alle coffeeshop bezoekers patiënten waren, al zijn er natuurlijk altijd wel mensen met (overigens zeer menselijke) ongemakken als (hoofd) pijn, slaapproblemen, krampen, spasmen, problemen met de spijsvertering, stress, etc. Door wiet te roken bleken deze klachten ineens een stuk te verbeteren of zelfs volledig te verdwijnen. Mensen begonnen de heilzame effecten van cannabis te zien, te ervaren. Wernard Bruining (eigenaar van Amsterdams eerste coffeeshop Mellow Yellow) zag dit ook. Hij stelde het ‘mediwietdossier’ samen: een dikke bundel vol informatie over de gezondheidsvoordelen van cannabis. Ook zette hij een organisatie op, stichting Medi-Wiet, die deze informatie verstrekte aan leden. Coffeeshops konden voor 500 gulden (ongeveer 200 euro) lid worden van Medi-Wiet. In ruil ontvingen ze het dossier met informatie en tevens een poster of sticker die ze op hun raam konden plakken zodat klanten/patiënten wisten dat ze deelnamen aan dit project. Patiënten konden op hun beurt naar hun huisarts gaan voor een een verklaring van hun aandoening of ziekte. Op vertoon van deze verklaring kon de patiënt wiet kopen met 50% bij een van de deelnemende coffeeshops.
5 ‘legale’ cannabis planten thuis, 5 soorten cannabis via de huisarts
Bijna 2 decennia geleden (in 2003) lanceerden we in Nederland een medicinaal cannabis programma. Tot nu toe is er in Nederland slechts één bedrijf dat medicinale cannabis (dus cannabis van ‘farmaceutische kwaliteit’) mag telen en produceren, wat in feite een monopolie (dus illegaal?) is. Er is een heel interessant verhaal te vertellen over hoe dit ene bedrijf zijn licentie kreeg (terwijl de contracten van de andere bedrijven doodleuk werden ‘geannuleerd’… maar dit is voor een andere keer). Maar helaas hebben we dus nog steeds slechts 5 soorten cannabis beschikbaar voor patiënten (wat hebben we in ons land toch met 5?). Als je de overvloed aan cannabisvariëteiten begrijpt (elk met hun eigen profiel van cannabinoïden en terpenen), en je begrijpt dat elke variëteit verschilt in effect op het lichaam en de hersenen, dan zijn slechts 5 variëteiten cannabis op z’n zachtst gezegd zeer beperkt.
In 2017 besloten de verzekeraars om medicinale cannabis niet meer te vergoeden, zogezegd vanwege gebrek aan bewijs. Een standpunt dat trouwens ook wordt aangehouden door het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) : “Het NHG beveelt het voorschrijven van cannabis in het algemeen niet aan, omdat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is voor pijnreductie of verbetering van kwaliteit van leven.”
Zelf denk ik dat dit meer een geldkwestie is. Heb je je weleens afgevraagd waarom een apotheker gebrand is om patiënten ‘generieke’ medicijnen mee te geven, in plaats van het origineel? Dit is omdat apotheken nu eenmaal contracten hebben met zorgverzekeraars. En die willen de vaak dure kosten die verbonden zijn aan de authentieke medicatie zoveel mogelijk zien te drukken. En dus wordt een apotheker een soort ontmoedigingsbeleid opgelegd naar de patiënt toe: deze mág zelfs geen authentieke medicijnen krijgen, met een ‘verklaring medische noodzaak’ als enige uitzondering. Houdt een apotheker zich hier niet aan, en lopen de kosten te hoog op, dan loopt de apotheker het risico om het contract met de zorgverzekeraar(s) te verliezen. En dat is niet wenselijk want dat betekent hoogst waarschijnlijk sluiten. Uiteindelijk is een apotheek ook gewoon een bedrijf. Maar dat even ter zijde…
En hoe zit het dan met de vezelhennep?
Nou, hier wordt het nog interessanter. Sinds de jaren negentig mogen we industriële hennep telen in ons land. De Europese Commissie heeft toestemming gegeven voor de teelt van zo’n 80 verschillende henneprassen, waarvan we er in Nederland zo’n 50 mogen telen. Mits we ons aan alle wet- en regelgeving houden. En dit is waar het een beetje gek wordt. Want, tot nu toe mogen we alleen hennep telen in volledig open grond (dus alleen buiten) en alleen om vezels te produceren. De vezels zitten aan de buitenkant van de stam, de houtachtige delen zitten binnenin maar worden niet apart gedefinieerd. Gelukkig maar want er wordt flink gebouwd en verbouwd met hennepvezels en hennephout (‘kalkhennep’). Vezelhennep bestaat echter uit nog veel meer onderdelen. Waaronder hennepzaad. In Nederland mogen we geen hennep telen voor het zaad, tenzij we kunnen aantonen dat de zaden bestemd zijn voor de productie van vezels. Oftewel: na het oogsten van het zaad stop je ze het volgende jaar weer in de grond. Je mag de zaden dus niet verwerken.
Huh? Maar hennepzaad is toch heel gezond?
Ja, dat is het zeker. En het is bijvoorbeeld gewoon te koop bij de Albert Heijn. Toch mogen we ze niet zelf produceren en zijn we dus genoodzaakt ze uit andere Europese landen of zelfs uit China te importeren. Lekker duurzaam, toch?
We missen hierdoor een enorm economisch potentieel: hennepzaden kunnen geproduceerd worden voor zowel consumptie als industrie. Je kunt ze gepeld of ongepeld eten en na het persen van de zaden heb je hennepzaadolie. De cake die overblijft na het persen kan ook gebruikt worden: na het zeven heb je hennepbloem en hennepproteïnepoeder wat vervolgens weer kan worden verwerkt tot andere producten of als grondstof op de markt kan worden gebracht. De hennepzaadolie kan ook worden gebruikt als in industriële producten (denk eco-lak of – verf, en zelfs een goede vervanger van fossiele brandstof) of cosmetica. Een veelvoud aan producten, waar een vezelhennep verwerker / boer een heel fijn inkomen mee kan opbouwen. En extra inkomen is omzet is BTW en inkomsten belasting voor onze Staatskas. En dat lopen we nu dus allemaal mis.. Maar wacht, het wordt nog veel gekker!
Wacht even, vezelhennep bloemen zijn illegale onderdelen van een legaal landbouwgewas?
Hennepzaden worden na bestuiving geproduceerd door de vrouwelijke bloemen (ja, ook industriële hennep heeft zowel vrouwelijke als mannelijke planten!) . Maar, Nederlandse hennepboeren mogen de hennepbloemen niet oogsten. In feite zijn de bloemen illegale onderdelen van een legaal landbouwgewas. Nu heb je misschien gehoord dat CBD-olie, in Nederland verkrijgbaar als voedingssupplement, is samengesteld van een extract uit de (vezel)hennepbloemen. In Nederland is het maken van een extracten van hennepbloemen niet toegestaan, tenzij je een uitzondering op de Opiumwet hebt, wat een vezelhennepboer wellicht niet snel zal aanvragen. CBD is echter een enorm populair goedje en dat zit dus in de bloemen van de vezelhennep die op jouw land groeien. Zonde toch om dat te laten schieten! Wat een vezelhennepboer echter wel zou kunnen doen is zijn hennepbloemen als ‘veevoer’ exporteren naar bijvoorbeeld Duitsland. In Duitsland, waar extractie van hennepbloemen WEL is toegestaan, kan van dit ‘veevoer’ een extract worden gemaakt, wat de Nederlandse vezelhennepboer vervolgens weer kan importeren en verwerken tot producten als CBD olie. Et voilà: de voor- en achterdeur van CBD…
Gek, nietwaar. En toch kan het nog steeds gekker worden. Onlangs verscheen er een persbericht waarin stond dat onze regering nu het landbouwbeleid voor de teelt van hennep aan het herzien is. En niet op een vooruitstrevende, positieve manier.. Hoewel we in Nederland nog maar 2000 hectare hennep telen (heel weinig vergeleken met bijvoorbeeld 180.000 hectare graan) was het belangrijk om manieren te vinden om de hennepteelt aantrekkelijker te maken voor boeren. De huidige CAP-regels (CAP staat voor Common Agricultural Policy of the EU) classificeren hennep als een ‘greening crop’, omdat hennep (zoals we nu allemaal inmiddels allemaal hebben) helemaal geen pesticiden en kunstmest nodig heeft. Het is goed voor de bodem en het milieu in het algemeen. Het telen van een groengewas betekent een toeslag van 150 euro per hectare. Voor veel boeren maakte dit de teelt van industriële hennep ook aantrekkelijker.
Lekker duurzaam?
Een ander nadeel van deze nieuwe regelgeving is dat boeren hennep voor 1 oktober van hun akkers moeten halen. Wat totale waanzin is. Ten eerste hebben we maar een zeer korte zomertijd, waardoor hennep tussen mei en september kan groeien en bloeien. Voor de productie van vezels van goede kwaliteit is het echter noodzakelijk om de hennepstengels na de oogst op het veld te laten staan. Dit is nodig om een rottingsproces te laten plaatsvinden. Dit rottingsproces wordt veroorzaakt door de dauw op het veld en is essentieel voor de kwaliteit van de vezel. De buitenkant van de steel bevat vezels, de binnenkant bevat hout. Om de vezels van de houten delen te scheiden, moet er rotting plaatsvinden. Zo niet, dan heeft dit een zeer slecht effect op de kwaliteit. En dat is wederom niet goed voor de business!
In plaats van vooruit te gaan, betekent het lanceren van deze dwaze regels een flinke stap achteruit. En dat allemaal onder het mom van duurzaamheid..
Hennepboeren hebben het in Nederland al heel moeilijk. Er zijn vaak misverstanden over het kweken van hennep, aangezien het wordt aangezien voor drugs. Banken of betalingsdienstaanbieders die u niet langer van dienst willen zijn omdat ze ‘ontdekten’ (alsof u het in de eerste plaats verborg…!) dat u een hennepbedrijf runt. Tegelijkertijd is er weinig vraag naar hennep (voornamelijk door misverstanden!) dus ongeveer 70-90% van hun productie wordt geëxporteerd.
Ik hoop dat dit artikel je laat zien dat we in Nederland ver verwijderd zijn van een goede cannabiswetgeving die zowel het Nederlandse volk als de Nederlandse schatkist dient… zelfs na jaren en jaren van cannabisactivisme hebben we nog een lange weg te gaan..